Αυτό όμως που δεν είναι
γνωστό, πολλές φορές μάλιστα δεν γίνεται καν αντιληπτό από όσους
επισκέπτονται το νησί το καλοκαίρι και κάνουν «πανηγυρι-άδες» από χωριό
σε χωριό, είναι ότι αυτές οι γιορτές διοργανώνονται από Συλλόγους
εθελοντών που έχουν –παρακαλώ- μορφή «σωματείου»!
Μετεξέλιξη
των παλιών εκκλησιαστικών επιτροπών, αυτοί οι Σύλλογοι
(«Εξωραϊστικοί-Εκπολιτιστικοί») ιδρύθηκαν με Νομαρχιακή απόφαση στη
δεκαετία του 1960 με σκοπό να υποβοηθούν ηθικά και οικονομικά τις
πάμφτωχες τότε μικρές Κοινότητες του νησιού. Πράγματι ο τρόπος
οργάνωσης και η ιδιαίτερη φυσιογνωμία που διατηρούν μέχρι σήμερα τα
περιώνυμα για την εορταστική τους ατμόσφαιρα πανηγύρια της Ικαρίας,
χρονολογούνται από εκείνη την μεταπολεμική περίοδο της μεγάλης
απομόνωσης και οικονομικής καθυστέρησης του νησιού. Αν και χωρίς
πόρους, ούτε κρατική υποστήριξη, οι Ικαριώτες «δεν το έβαλαν κάτω».
Στράφηκαν στους πολυάριθμους συγγενείς και φίλους τους και μετέτρεψαν
τα πανηγύρια τους από απλές κοινοβιακές γιορτές που ήταν άλλοτε, σε
μέσο χρηματοδότησης για να κατασκευάζουν μόνοι τους τα διάφορα μικρά
έργα που είχε ανάγκη το κάθε χωριό (π.χ. αγροτικοί δρόμοι, υδραγωγεία,
πλατείες, λιμανάκια). Κηρύσσονταν τότε «γενική επιστράτευση»: οι
μόνιμοι κάτοικοι παρατούσαν τις δουλειές τους και πρόσφεραν εθελοντική
εργασία, οι μετανάστες προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να βρίσκονται στο
χωριό τους τις μέρες του πανηγυριού, ακόμα και οι Άγιοι συμμετείχαν
δεχόμενοι ευχαρίστως να αλλάζουν τις γιορτές τους για να συμπίπτουν
όλες μαζί στους μήνες του
καλοκαιριού!
Όμως τα πιο γνωστά (λόγω τουριστικής περιόδου) είναι τα πανηγύρια του Αυγούστου.
Σχεδόν κάθε μέρα έχει από ένα, με αποκορύφωμα το τριήμερο 13-15 Αυγούστου, περίοδος στην οποία γίνονται πάνω από 15 πανηγύρια.
Τα πιο γνωστά είναι αυτά στην
Προεσπέρα, στη Λαγκαδά, στο Γιαλισκάρι, το Καραβόσταμο, στον Χριστό των
Ραχών …
Το σκηνικό